Series TSA 2025 #6: Ôn thi Tư duy Đọc hiểu TSA: Từ bài thơ "Sóng" đến "Sóng dừng"

 Tiết Văn đầu giờ sáng thứ Hai. Sau đêm vật vờ làm tư duy Toán đến gần 1h sáng, mình lê vào lớp với đôi mắt gấu trúc và cái đầu như có khói. Mới ngồi xuống chưa được 5 phút, cô Nhàn đứng trên bục, đọc đều đều bài thơ “Sóng” của Xuân Quỳnh, thì mình bắt đầu lịm dần.

Đúng lúc đỉnh điểm cơn buồn ngủ, một giọng dội thẳng xuống:

“Bạn… kia! Đứng dậy trả lời: Hình tượng sóng trong đoạn thơ cuối thể hiện điều gì?”

Mình giật mình đứng phắt dậy, đầu óc còn đang ngập trong đồ thị và hệ số góc. Lúc ấy, miệng bật ra một cách vô thức:

“Dạ… sóng là một hiện tượng vật lý do sự dao động truyền đi qua môi trường… như kiểu sóng cơ, sóng dọc, sóng ngang…”

Cả lớp im bặt. Cô Nhàn đứng hình mất vài giây.

“Ồ. Hay nhỉ. Vậy em nghĩ Xuân Quỳnh là kỹ sư à? Em ngồi xuống, chễm chệ vào sổ đầu bài cho cô!”

Cả lớp nín cười không nổi. Long bên cạnh huých nhẹ vai: “Sóng tình mà mày cho thành sóng âm, sóng điện từ rồi…”

Mình ôm mặt, chỉ biết tự nhủ: Thôi xong, học tư duy toán mà lú cả ngữ văn…

Sau giờ học, ra khỏi lớp:

Mình còn chưa kịp tỉnh sau “tai nạn sóng gió”, thì điện thoại rung một cái. Tin nhắn từ Mai:

Mai: Sáng nay anh bị cô mắng à? Em nghe lớp 10A2 kháo nhau.

Mình: Ờ… lú quá nên trả lời “sóng ngang sóng dọc”…

Mai: Học Văn thành học Vật Lý à? Cố gắng nhé, đừng để cô ghi sổ đầu bài lần nữa… Mà... thi TSA vẫn ổn chứ?

Mình: Ổn… kiểu như tàu đang trật bánh nhưng chưa lật.

Mai: Em tin anh.

Mình ngồi gục đầu xuống bàn học, đọc đi đọc lại tin nhắn “em tin anh”, tự nhiên thấy đỡ lú hẳn.

---

Buổi tối – bữa cơm gia đình:

Cơm tối hôm đó có rau luộc, thịt kho tàu, và… một quả bom Zalo.

Khi cả nhà đang ăn, bố vừa chan canh vừa lướt báo trên điện thoại. Mẹ thì thỉnh thoảng liếc qua cái nồi ninh xương. Bỗng mẹ đặt bát xuống bàn, nhìn chằm chằm vào điện thoại rồi thở hắt ra:

Mẹ: “Thằng này hôm nay bị cô Nhàn ghi sổ đầu bài đấy à?”

Mình cứng đờ. Anh Cường ngước lên, Huyền đang gắp miếng đậu phụ thì đứng tay giữa không trung.

Bố: “Lại chuyện gì nữa đây?”

Mẹ: “Cô Nhàn bảo trong tiết Văn, hỏi về bài ‘Sóng’ thì nó lảm nhảm gì đấy về… sóng cơ học, sóng dọc.”

Huyền: “Anh tưởng đang kiểm tra Lý à…”

Mẹ: “Ôi giời ơi, học hành thế này thì đỗ TSA vào mắt!”

Anh Cường (vừa nhai vừa nói): “Từ từ mẹ, nó vừa bắt đầu học nghiêm túc lại mà. Chắc do hôm qua ôn Toán muộn quá, lú tí thôi.”

Bố: “Thôi, từ mai 10 giờ là dẹp. Học ít mà tỉnh còn hơn học nhiều mà lộn môn.”

Mình (nhỏ giọng): “Lúc ấy em buồn ngủ quá…”

Mẹ: “Buồn ngủ thì nhắm mắt nằm giường, chứ không phải lên lớp!”

Huyền: “Khổ thân, ăn phát combo từ cô rồi đến mẹ…”

Con mèo Bánh Bông Lan lúc đó lẳng lặng nhảy lên ghế, dụi đầu vào tay mình như muốn an ủi: “Đừng buồn nữa, làm lại từ đầu.”

Tối hôm ấy sau bữa cơm “sấm sét”, mình nằm thừ trên giường, ánh đèn vàng trên trần loang loáng vì mưa phùn ngoài cửa sổ. Đang định mở lại app TikTok để xả stress thì cửa phòng hé ra, anh Cường bước vào.

Anh ngồi xuống mép giường, tay cầm một xấp giấy A4 đã hơi nhàu:

Cường: “Cô Nhàn inbox mẹ à?”

Mình: “Ừ…”

Cường: “Thế thì mai lên lớp tỉnh táo vào. Còn đây, mấy tài liệu tư duy đọc hiểu anh lọc lại từ đợt trước. Có cả phần giải thích bẫy đề và các loại câu hỏi dạng ẩn dụ, liệt kê, phản biện…”

Anh đưa cho mình xấp giấy rồi gãi đầu:

Cường: “Anh không thi TSA nhưng đứa bạn anh ở UET nó có học chuyên cái này, anh xin được đấy. Còn không thì... lên lại trang Sĩ Tử ấy, situ.edu.vn gì đó, anh thấy hôm nọ có bài phân tích 10 dạng câu hỏi dễ dính bẫy, đọc hiểu kiểu đánh đố lắm.”

Mình: “Anh cũng mò web Sĩ Tử à?”

Cường: “Ờ, web đấy có tâm phết, hơn mấy page tổng hợp nhảm. Có cả tips nhận biết mấy câu chơi chữ, lắt léo kiểu ra đề mới.”

Mình: “Cảm ơn anh…”

Cường: “Thi không phải chỉ nhét kiến thức, mà còn phải tỉnh. Cứ bữa nữa lú là lại ăn sổ đầu bài như hôm nay.”

Anh nháy mắt rồi rút lui khỏi phòng, để lại mình với chồng tài liệu và tiếng mưa bụp bụp vào khung kính.

---

Và thế là tối đó, mình cắm cúi vừa đọc tài liệu Cường đưa, vừa mò thêm mấy bài trên situ.edu.vn. Cái bài “10 dạng bẫy đọc hiểu trong đề TSA” như mở mắt mình ra—vì mình từng dính đến ba cái rồi.
Bắt đầu từ đêm hôm đó, tư duy đọc hiểu không còn là trò “đọc cho vui” nữa.
Nó là một cuộc đấu trí—giữa mình và người ra đề.

Tầm gần 10 rưỡi, khi mình vẫn đang vùi đầu trong cái bài “ẩn dụ vs tượng trưng” mà mắt đã nhòe vì chữ, điện thoại rung nhẹ. Là tin nhắn từ Mai.

Mai: "Đọc hiểu hôm nay đấm đầu chưa?"

Mình: "Ừ, ăn quả vào sổ đầu bài vì nhầm bài Sóng với sóng điện từ. Cô Nhàn báo về nhà luôn."

Một hồi sau, bên kia gửi icon mặt che miệng cười rồi nhắn tiếp:

Mai: "Ngủ sớm đi nha. Não cần hồi phục mới chiến tiếp được. Mình cũng đi ngủ đây, mai còn ôn HSA sáng."

Mình: "Ừ, cố ngủ. Nay đúng kiểu ác mộng tư duy..."

Mai: "Thì đấy, buông ra đi. Ngày mai trời lại sáng. Và mình vẫn ở đây cổ vũ cho cậu."

Mình nhìn chằm chằm dòng tin ấy thêm mấy giây. Nhẹ thật, mà ấm. Tắt PC đi, trèo lên giường, kéo chăn. Bên ngoài mưa phùn vẫn tí tách, trong đầu vẫn còn loáng thoáng những ẩn dụ với phản biện, nhưng đâu đó giữa những dòng chữ, có chút bình yên.

---

Xem lại phần trước:
Trang chủ Vũ Phác Blog